تصادف خودرو در جهان، سالیانه بیشتر از یک میلیون نفر قربانی می گیرد

گزارش سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد، سالانه حدود ۱.۳ میلیون نفر در کل جهان، در حوادث مربوط به رانندگی می‌میرند. 

ایمنی جاده ها اغلب یکی از موضوعات مهم در دنیای بوده و هست و این روزها به دلیل رشد استفاده از خودرو به‌ عنوان یکی از عوامل مهم مرگ‌ُ میر انسان‌ها در جهان به شمار می‌رود. درواقع گزارش جدید سازمان بهداشت جهانی می‌گوید که حدود ۱.۳ میلیون نفر در هر سال جان خود را به‌دلیل حوادث جاده‌ای از دست می‌دهند.

این محتوای آخرین گزارش جهانی وضعیت ایمنی جاده‌ای توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) است. این گزارش علت اصلی مرگ‌ و میر کودکان، نوجوانان و جوانان ۵ تا ۲۹ ساله را حوادث جاده‌ای می‌داند. تنها روند مثبت در گزارش ۴۲۴ صفحه‌ای سازمان بهداشت جهانی (بله، ۴۲۴ صفحه!) این است که نرخ مرگ‌ میر نسبت به حجم جمعیت جهان در سال‌های اخیر، ثابت باقی مانده است.

به‌عنوان یک قاعده‌ی کلی، خطر مرگ‌ میر جاده‌ای در کشورهای توسعه نیافته تقریباً سه برابر بیشتر از کشورهای توسعه یافته می باشد. بالاترین میزان مرگ‌ میر در قاره ها برابر ۲۶.۶ نفر در ۱۰۰،۰۰۰ جمعیت متعلق به آفریقا است و کمترین میزان برابر ۹.۳ نفر در هر ۱۰۰،۰۰۰ جمعیت به اروپا تعلق دارد. در مقایسه با گزارش قبلی سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۵، آمریکا، اروپا و کشورهای غرب اقیانوس آرام اظهار داشتند که میزان مرگ‌و‌میر در جاده‌ها کاهش یافته است.

این مطالعه همچنین می‌گوید:

عابران پیاده و دوچرخه‌سواران حدود ۲۶ درصد از کل تلفات ترافیکی را تشکیل می‌دهند. این رقم  در آفریقا (۴۴ درصد)  در مدیترانه شرقی (۳۶ درصد) بالاتر از سایر نقاط است. از سوی دیگر، موتورسواران و مسافران تقریبا ۲۸ درصد از کل تلفات جاده‌ای را شامل می شوند.

البته در ایران علاوه بر ایمنی نبودن جاده‌ها، موضوع عدم ایمنی خودرو هم یکی از عوامل موثر بر مرگ‌ میر است. در حالی که هنوز تمام استانداردهای ایمنی خودرو (معادل استانداردهای جهانی) در برخی از مدل‌ها وجود ندارد، اجرای آن هم با اما و اگرهایی همراه است و در حال حاضر به دلیل تحریم ها از ایمنی خودرو ( ایربگ و بقیه محصولات ایمنی) باز هم قرار کاسته شود. این موضوع در کنار عدم احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی، از جمله مهمترین عوامل موثر بر مرگ‌ میر در کشور به شمار می‌رود. لازم است که مسئولان موضوع ایمنی راه‌ و جاده ها در سطح ملی، موضوع ایمنی خودرو توسط خودروسازان را به طور جدی پیگیری کنند.

 

تصادف و کارهای لازم برای صافکاری خودرو

چطور یک ماشین که تصادف کرده رو مثل روز اولش درست کنیم؟!!

حادثه خبر نمی‌کند! شاید تنها درصد بسیار اندکی از رانندگان باشند که در طول عمری که پشت فرمان می‌گذرانند، کارشان به برخورد با خودروهای دیگر نکشیده باشد. در حقیقت هرچقدر هم با دقت کامل و بسیار اصولی رانندگی کنید، باز هم احتمال بروز تصادف با برخی رانندگان ناشی و بی‌حواس وجود دارد. اما با بروز این شرایط، نیاز به تعمیر و ترمیم مشکل ایجاد شده در بدنه خودرو و در واقع بازسازی آن بخش پیدا خواهید کرد و اگر ضربه آنقدر شدید نباشد که به اجزای فنی خودرو ایرادی وارد شود، دست به دامان صافکار و نقاش خواهید شد.

 

 هرچند که در برخی شرایط خاص و ضربه‌های سطحی (در صورتی که به رنگ آسیب چندانی نرسد)، ممکن است به نقاش خودرو نیاز پیدا نکنید اما در هر صورت، برای ترمیم ضربه وارده به صافکاری مراجعه خواهید کرد. در مقالات قبلی با بررسی حرفه نقاشی، مراحل ترمیم رنگ خودرو را تشریح کردیم اما در این نوشتار به سراغ یک مرحله قبل‌تر رفته و طریقه صافکاری خودرو را خدمت خوانندگان ارائه می‌کنیم.

تصادف و تاثیر آن بر نقاط مختلف

در جریان تصادفات با شدت متفاوت ممکن است به قطعاتی همچون سپرها، کاپوت، گلگیرهای جلو، گلگیرهای عقب، درها، ستون‌ها، سرشاسی‌ها، سقف، درِ صندوق، سینی‌های جلو و عقب، کف صندوق و… خسارت وارد شود که ترمیم و صافکاری هر یک از این بخش‌ها روشی خاص، مهارت و مهم‌تر از همه تجربه و هنر صافکار را می‌طلبد. ضربات می‌توانند شدید یا جزئی باشند که بسته به شدت ضربه، صافکار تصمیم می‌گیرد قطعه تعویض، صافکاریِ تنها و یا صافکاری و رنگ شود. طراحان خودرو اصولا بسته به نوع خودرو و همچنین کاربرد آن تصمیم به انتخاب قطر ورق بدنه و یا دوبل یا تک‌لایه بودن ورق بدنه در بخش‌های مختلف می‌گیرند که این بخش‌های دوبل اصولا برای استحکام بیشتر بدنه و افزایش ایمنی تعبیه می‌شوند و اگر ضربه تصادف به قسمت‌های دولایه آسیب وارد کند، ترمیم آن با دردسر بیشتری انجام می‌شود.
نقاط میانی کاپوت، دور در‌های کابین، بالای گلگیرها و… از جمله نقاطی هستند که به صورت دو‌لایه ساخته می‌شوند و در صورت وارد‌شدن ضربه، صافکار ناچار به برش بخشی از لایه دوم (لایه داخلی خارج از میدان دید) و در نهایت ترمیم لایه آسیب‌دیده خواهد بود.

بی رنگ یا با رنگ؟! مسئله این است

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، پس از بروز حادثه، شخص صافکار بسته به شدت ضربه تصمیم می‌گیرد که قطعه تعویض، صافکاری و یا صافکاری و رنگ شود. از این رو در حرفه صافکاری بدنه خودرو، دو روش کلی صافکاری بدون رنگ و با رنگ وجود دارد که بسته به مهارت و صلاح‌دید صافکار یکی از این دو روش انتخاب می‌شود.
برای مثال، اگر ضربه وارد‌شده در حدی نباشد که به ورق و رنگ آسیب برسد (یعنی مثلا ورق آهن شکافته شود)، خودرو اصطلاحا با تقه گریسی صاف می‌شود. اما چرا تقه گریسی؟! برای صافکاری بی‌رنگ یک بخش از خودرو روش‌های مختلفی وجود دارد که مرسوم‌ترین و قدیمی‌ترین آن، چرب‌کردن بدنه با استفاده از گریس و در نهایت صاف کردن ورق با بهره‌گیری از ابزار‌آلاتی است که در ادامه به معرفی تک‌تک آنها خواهیم پرداخت.
هرچند که این روزها کمتر صافکاری از این روش برای ترمیم بدنه بهره می‌گیرد اما این اصطلاح چیزی است که در بین مردم مرسوم است.
صافکاری بدون‌رنگ روش‌های مختلفی از جمله همان صافکاری تقه گریسی مشهور، حرارتی و با استفاده از نور خورشید دارد که در هر یک از این روش‌ها، تنها هنر صافکار است که میزان تمیزی کار را مشخص می‌کند.
در واقع ذهنیتی که مردم از صافکاری بدون رنگ دارند، پدیداری موج‌های ریز پس از اتمام کار ‌روی سطح بدنه است که البته هرچقدر دقت و حوصله صافکار بیشتر باشد، این موج‌ها کمتر خواهند بود.

صافکاری بدون رنگ چه مراحلی دارد؟!

اما سوال اینجاست که برای ترمیم یک بخش از بدنه خودرو بدون تراشیدن رنگ، چه مراحلی باید طی شود؟ در واقع صافکاری بدون رنگ شبیه به کوزه‌گری اما با استفاده از تقه‌زدن و ‌روی فلزی سرد، خشک و محکم است.
برای مثال، تصور کنید یک موتورسیکلت با گلگیر جلوی شما برخورد کرده باشد و قصد صافکاری بدون رنگ آن بخش را داشته باشید.
در ابتدا صافکار باید قطعات اضافی همچون گل‌پخش‌کن‌ها را باز کرده و پس از آن نیز به باز‌کردن پیچ‌های گلگیر بپردازد. سپس سطح داخلی گلگیر را با بهره‌گیری از سمباده و آب به طور کامل تمیز و صیقلی کند تا ضربه‌های لازم به دقیق‌ترین حالت ممکن به بخش‌های مورد نیاز وارد شوند.
در مرحله بعد بخشی که نیاز به صاف‌کردن داشته باشد از طریق شعله مستقیم در پشت قطعه گرم می‌شود تا آهن گلگیر (یا هر بخش دیگری از بدنه) نرم شده و خاصیت چکش‌خواری آن بیشتر شود. صافکار با استفاده از ضرباتی که از طریق چکش، مُشتی‌ها و قالب تنه وارد می‌کند، آن قسمت از بدنه را به فرم صحیح می‌رساند.
سپس با قرار دادن قطعه بدنه در زیر نور آفتاب شروع به موج‌گیری مرحله به مرحله (از موج‌های درشت تا ریز با استفاده از فنرها) و ترمیم خطوط و قوس‌ها کرده که این مرحله از صافکاری با استفاده از مُشتی‌ها، قالب تنه مخصوص صافکاری بی‌رنگ و در نهایت انواع فنرها با شکل و اندازه‌های مختلف انجام می‌گیرد.
پس از موج‌گیری کامل بخش صاف شده در زیر نور آفتاب، وسایل و قطعات ‌روی خودرو بسته شده و الگو می‌شوند. برای مثال، ممکن است در ضربه وارد شده، بخشی از گوشه سینی چراغ‌ها نیز در اثر فشار گلگیر کج شده باشند و به همین خاطر پیش از بستن قطعات و تحویل خودرو به مشتری، مرحله میزان‌کاری قطعات اهمیت بسیار زیادی دارد.
اما اگر خودرو را به صافکار حساس و خبره‌ای سپرده باشید، پس از مرحله صافکاری بدون رنگ به قلم‌گیری برخی نقاط نیاز پیدا می‌کنید. برای مثال اگر بخشی از ورق خودرو تا خورده باشد و یا در اثر برخورد تکه‌های کوچکی از رنگ قطره ریخته باشد، برای بخشیدن ظاهری بهتر به کار باید به نقاش مراجعه کرده و یا در صورت امکان و وجود تجربه کافی، کار قلم‌گیری را به صافکار بسپارید. در واقع در این مرحله باید رنگ خودرو را ساخته و با لیسه یا قلم‌مو‌های مخصوص رنگ با غلظت مناسب را با حساسیت بسیار زیاد ‌‌روی بخش‌های رنگ‌پریده زده و پس از خشک‌شدن و گذشت چند روز، روی نقطه قلم‌گیری شده را با سمباده بسیار نرم و آب (برای مثال ۲۵۰۰ یا ۳۰۰۰) آنقدر بتراشید که رنگ قلم‌گیری با بدنه هم‌سطح شود و سپس آن قطعه را به طول کامل پولیش کنید.

صافکاری با رنگ!

اما اگر شدت ضربه به حدی باشد که صافکاری بدون رنگ نتواند نتیجه دلخواه شما را پدید آورد، صافکاری با رنگ انجام می‌پذیرد و پس از فرم و صاف شدن قطعه، نیاز به نقاشی و رنگرزی آن بخش پیدا می‌کنید که توضیحات حرفه نقاشی خودرو به تفصیل در ضمیمه گذشته ارائه شده بود.
برای صافکاری با رنگ یک بخش از بدنه، همان مراحل گذشته اما با حساسیت کمتر انجام می‌شوند و همچنین برای سهولت کار نقاش، رنگ بخشی که قرار است دوباره پاشیده شود توسط صافکار تراشیده می‌شود. البته لازم به ذکر است که اصولا ابزارهای صافکاری بدون رنگ و با رنگ با هم متفاوت هستند و وسایل مورد نیاز برای صافکاری با رنگ، کمی زمخت‌تر هستند. برای مثال، قالب تنه‌ای که در صافکاری بدون رنگ استفاده می‌شود کاملا صیقلی بوده و حالتی آینه‌ای دارد اما نمونه مورد استفاده در صافکاری با رنگ، سطحی زمخت و دانه‌دانه دارد تا ورق خودرو راحت‌تر بالا بیاید.
در واقع بحث صافکاری با رنگ به ۳ بخش بدون تراش رنگ (که برای ضربات نه‌چندان شدید استفاده می‌شود و بتونه کمی می‌خواهد)، صافکاری با تراش کامل رنگ که برای نقاشی به بتونه سنگی و فوری نیاز دارد و در نهایت بادگیری تقسیم می‌شود که در بادگیری هم نقاش نیاز به سمباده و بتونه‌کشی سطح رنگ دارد. در واقع بتونه لایه‌ای برای اصلاح برخی محدودیت‌ها در صافکاری و در نهایت ارائه سطحی صاف جهت نقاشی است.

شاسی‌کشی:

در برخی مواقع و تصادفات از جلو ممکن است ضربه به قدری شدید باشد که علاوه بر سپر و سینی، به شاسی و سرشاسی نیز آسیب وارد کند. از این رو پیش از صافکاری بدنه نیاز به شاسی کشی پیدا خواهید کرد که این امر نیز خود سه روش کلی دارد.
شاسی‌کشی اصولا تحت روش با استفاده از میله، اتصال لوله به ۴ طرف خودرو و در نهایت از طریق دستگاه انجام می‌شود. برای این کار، ابتدا خودرو در جای مناسب قرار گرفته و از شاسی از عقب توسط میله یا زنجیز فیکس می‌شود.
سپس بخش ضربه دیده و فرو رفته شاسی از توسط زنجیر به دستگاهی تحت عنوان تیفور متصل می‌شود و تیفور نیز از طرف دیگر به وسیله زنجیر به یک میله مستحکم می‌رسد. در اینجا صافکار با چرخاندن اهرم تیفور، شاسی خودرو را به جلو می‌کشد تا به میزان و اندازه مورد نظر برسد. اصولا برای استاندارد شاسی هر خودرو عددی وجود دارد که شاسی‌کشی باید به همان میزان انجام شود. برای مثال در خودروی پراید فاصله از سر طبق تا جلوی سینی پنجره‌ای زیر پیشرانه باید ۵۲ سانتی‌متر باشد.
همچنین شاسی‌کشی به غیر از تیفور با استفاده از وسایل دیگری همچون جک پمپی، جک فولکسی و… انجام می‌شود که هر کدام روش کار مختص به خود را دارد. البته جالب است بدانید که جک فولکسی که با حالت رفت و برگشتی اهرم کار می‌کند، در واقع برای فولکس بیتل‌های قدیمی ساخته شده بوده که امروزه نیز در برخی خودروها کاربرد دارد.

بادگیری:

اگر بعد از برخورد و تصادف، بخشی از بدنه به قدری دفرمه شده باشد و پس از صافکاری نیز به حالت اصلی خود نرسد و به اصطلاح آهن خودرو تخت نشود، صافکار اقدام به بادگیری قطعه می‌نماید و با استفاده از روش‌های مختلفی که برای این موضوع وجود دارد، ورق بدنه را منبسط می‌کنند. برای مثال در روشی موسوم بادگیری افغانی، ورق را با کاربیت گرم کرده و با وارد کردن ضربات از طریق قالب تنه، اقدام به بادگیری ورق می‌نمایند. همچنین اگر صافکار در صافکاری بدون رنگ به بادگیری نیاز پیدا کند باید از روشی موسوم به بادگیری رشتی استفاده کرده و با حرارت خیلی کم و فاصله ورق را گرم، اقدام به بادگیری نماید.

 

نقاشی بر روی سطوح

درباره نویسنده، رون الکساندر

این مقاله توسط رون الکساندر از کارگاه ورزش های هوایی الکساندر نوشته شده است.

رون از سن ۱۶ سالگی تا به امروز پرواز کرده است، وی همچنین ۵ سال نیز درخدمت نیروی هوایی بوده (که شامل یکسال در ویتنام نیز می گردد) و پرواز را در سال ۱۹۶۹ با خطوط هوایی دلتا آغاز نموده است و درحال حاضر نیز خلبان بوئینگ ۷۶۷ این خطوط هوایی می باشد. وی هم اکنون مالک یک J-3 Cub و یک C-3B Stearman و همچنین یک Beech 18 است. رون در اوایل دهه ۱۹۷۰ شروع به جمع آوری هواپیماهای قدیمی کرد اما نتوانست قطعات آن ها را پیدا کند بنابراین شرکت هواپیمایی الکساندر را تاسیس کرد و ۱۷ سال نیز در آن به فعالیت پرداخت. او این شرکت را در سال ۱۹۹۵ به شرکت هواپیمایی Spruce and Specialty فروخت تا بتواند تمام تلاش خود را روی یادگیری در صنعت ورزش های هوایی بگذارد.

در حال حاضر رون مدیر کارگاه ورزش های هوایی الکساندر می باشد که در آن یکسری اقدامات برای ساخت هواپیماهای آموزشی در سراسر کشور انجام می گیرد. برای برنامه ریزی محل و تاریخ کارهای آتی و در دست اقدام و سایر اطلاعات (قیمت، برنامه های آموزشی و غیره) به وبسایت ما به نشانی www.sportair.com مراجعه فرمایید.

این مقاله اولین بار در مجله ورزش های هوایی EAA چاپ شده است.

نقاشی…… حل یک معما

نوشته رون الکساندر

از یک گروه از سازندگان هواپیما بپرسید که آیا باید هواپیمای خود را رنگ کنید یا خیر، سپس کنار بایستید و گوش کنید. نظرات، به تعداد افراد حاضر خواهد بود. مسئله نقاشی و رنگ کردن، مسئله مهمی می باشد زیرا آخرین مرحله از هواپیمای ماست که بیش از سایر مراحل دیده می شود. وقتی کسی هواپیمای شما را بررسی می کند آنها همچنین کیفیت ساخت آن را با مرحله آخر آن قضاوت خواهند کرد. رنگ آمیزی باید به درستی انجام شود. اگر هیچ تجربه رنگ آمیزی و نقاشی ندارید این کار معمولا بعنوان یک کار دشوار برای شما بنظر می رسد. خیلی وسوسه برانگیز است که لابلای صفحات زرد رنگ بگردید و به دنبال یک نقاش حرفه ای باشید. نقاشان حرفه ای معمولا یک هدف در ذهن دارند، ارائه خدمات نقاشی با بیشترین سرعت ممکن و سپس حرکت به سوی کار بعدی. نقاشان حرفه ای اغلب با نوع رنگی که در صنعت ورزش های هوایی استفاده می شود آشنایی ندارند خصوصا دررابطه با رنگ نهایی و اصلی. نقاشان، حرفه ای هستند بنابراین دستمزد آن ها نیز زیاد است. هزینه نقاشی یک هواپیما بنا به موقعیت مکانی آن تغییر می کند اما معمولا بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ دلار و کمی بیشتر برای رنگ های باکیفیت تر تغییر می کند. مزیت نقاشان حرفه ای در ابزار خوبی است که استفاده می کنند. آن ها همچنین باید برای مرحله آماده سازی و فرایند نقاشی نیز تجربه کافی داشته باشند. وسوسه انگیز است که داخل هواپیمای خود بنشینید و باقی کار را به یک فرد حرفه ای بسپارید. این خیلی حائز اهمیت است که استخدام یک نفر برای رنگ کردن هواپیمایتان اثری روی قانون سهم ساخت سفارشی ندارد. کاملا قابل قبول است که برای نقاشی هواپیما با کسی قرارداد ببندید.

1

 

شما می توانید یک نقاشی حرفه ای را برای هواپیمای سفارشی خود داشته باشید حتی اگر هیچ تجربه ای در این زمینه نداشته باشید. ابزار نقاشی و رنگی که امروزه استفاده می شود کار افراد را برای رنگ آمیزی هواپیمای خود بسیار آسانتر ساخته است. غیر از این ها، شما سال ها برای ساخت این شاهکار زمان گذاشته اید پس چرا می خواهید نقاشی آن را به دست کسی دیگر بسپارید؟ سازندگان هواپیماهای سفارشی زمان و تلاش بیشتری نسبت به نقاشان حرفه ای برای نقاشی هواپیماها صرف می کنند. این هواپیمای شماست! این شما بودید که از ابتدایی ترین مراحل با دقت به تمام جزییات، آن را ساخته اید. شما همان دقت را روی مراحل پایانی آن نیز نیاز دارید. مطمئنا شما یک محیط کار بی نقصی مثل فروشگاه های حرفه ای ندارید و تجربه افراد حرفه ای را نیز ندارید اما همه سازندگان هواپیماهای سفارشی دو مزیت کلی دارند، کمال گرایی و کیفیت پشتکار. با این دو خصوصیت قادر خواهید بود مثل یک نقاش حرفه ای عمل کنید. اساسا، تمام آنچه نیاز دارید ابزار خوب، زمان، توانایی پیروی از قواعد و تمرین است. حتی اگر تا به امروز یک اسپری رنگ نیز به دست نگرفته باشید می توانید این کار را انجام دهید.

ماسک فیلتر دار

حالا که شما را قانع کردم که خودتان هواپیمایتان را رنگ بزنید حال باید از کجا شروع کنید؟ شما تعدادی ابزار رنگ آمیزی، وسایل نقاشی و دانش لازم برای آماده سازی و رنگ آمیزی هواپیما نیاز دارید. من درباره تمام این ها در همین مقاله و مقاله بعدی صحبت خواهم کرد. من درباره اینکه چه نوع ابزاری نیاز است، ابزار رنگ پاشی، چگونه سطوح را برای رنگ آمیزی آماده کنیم و فرایند حقیقی رنگ آمیزی، صحبت خواهم کرد.

 

چه موقع باید هواپیمایتان را رنگ بزنید، بعد از مونتاژ یا قبل از مونتاژ؟

برای کسیکه برای اولین بار می خواهد نقاشی کند، بهتر است که قبل از مونتاژ، هواپیما را رنگ بزند. بسیار ساده تر خواهد بود که قطعات مجزای یک هواپیما را رنگ بزنید تا اینکه کل آن را یکدفعه بخواهید نقاشی کنید. هرچند اغلب هواپیماهای ما به لحاظ اندازه کوچکتر هستند بنابراین نقاشی یک هواپیمای کامل به اندازه نقاشی یک هواپیمای غول آسای مونتاژ شده سخت نمی باشد. در هر دو مورد راه هایی برای داشتن یک اتمام با کیفیت وجود دارد که بعدا درباره آن صحبت خواهد شد. برخی سازندگان تمایل دارند که قبل از رنگ آمیزی هواپیما ابتدا پرواز آن را آزمایش کنند. اینکار آن ها را قادر می سازد که مشکلات را اصلاح کرده و تغییرات مورد نیاز را انجام دهند. برخی از این تغییرات ممکن است اتمام هواپیما را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین آن ها تا آن زمان برای رنگ کردن هواپیما صبر می کنند. اگر برایتان ممکن است، هواپیما را قبل از مونتاژ رنگ بزنید. ۹۰درصد رنگ کردن یک هواپیما آماده سازی آن است و ۱۰ درصد آن خود رنگ آمیزی است. آماده باشید که بیشتر وقت خود را صرف آماده سازی سطوح برای رنگ آمیزی کنید. فرایند اسپری کردن رنگ زمان کمی از شما می گیرد. بخاطر داشته باشید که تمرین کنید- تمرین کنید- تمرین کنید. پیش از شروع به رنگ نهایی باید که تجربه اسپری کردن را کسب کرده باشید. وضوحا، رنگ آستری قابل دیدن نیست بنابراین چنانچه مرتکب اشتباهی شوید قابل اصلاح خواهد بود. شما همچنین می توانید تکنیک های اسپری کردن را روی مقواهای نازک، درهای قدیمی، تخته های فشاری، لوله بخاری و غیره تمرین کنید. اگر یک هواپیمای با پوشش سبک را می خواهید رنگ بزنید بایستی ساعت ها تمرین اسپری کردن روی پوشش های چسبنده تر شیمیایی را داشته باشید. سپس زمانیکه برای اسپری رنگ نهایی آماده شدید می توانید این کار را با اعتماد بنفس بیشتری انجام دهید. درنهایت، اینکه رنگ آمیزی یک هواپیما معمولا با ترسی بیش از مقدار لازم همراه است. زمانیکه تصمیم به نقاشی کل هواپیمای خود بگیرید باید از رنگ آمیزی قطعات کوچک شروع کنید. به رنگ کردن هواپیمای خود فکر کنید. شما می توانید!

 

امکانات نقاشی

بطور ایده آل می توانید یک کارگاه نقاشی تمیز، با روشنایی مناسب و دمای کنترل شده داشته باشید. به طور واقعی ممکن است مجبور به نقشی در گاراژ خود باشید. برخی سازندگان بقدر کافی خوش شانس هستند که صاحب آشیانه هواپیما یا سایر امکانات برای نقاشی باشند. به یاد داشته باشید که برخی فرودگاه ها دیگر اجازه نقاشی نمی دهند مگر اینکه در آن ها کارگاه نقاشی طراحی و ساخته شده باشد که مطابق با محدودیت های محلی باشد. برخی مکان ها از کاربرانی که از رنگ های با پایه حلّال ها استفاده می کنند می خواهند که اسپری بیش از حد را فیلتر نمایند و روشی برای جمع آوری اضافات آن داشته باشند. اگر شما از رنگ هایی استفاده می کنید که پایه آب دارد با چنین مشکلاتی مواجه نخواهید شد.

2

نباید از زیرزمین خود برای نقاشی استفاده کنید. بخارات رنگ به تمام خانه نفوذ می کند و محبوبیت خود را نزد خانواده خود از دست خواهید داد! گاراژ یا کارگاه برای اینکار مناسب خواهد بود. پس از اینکه جایی مناسب برای نقاشی پیدا کردید، مرحله بعد ساخت یک اتاقک نقاشی برای خودتان است. این کار می تواند با استفاده از لوله های پی وی سی و ورقه های پلاستیکی خیلی راحت انجام شود. یک چارچوب چوبی یا پی وی سی بسازید که به اندازه ای بزرگ باشد که هواپیما یا یزرگترین قطعه ای که می خواهید رنگ بزنید در آن جا شود. شما بایستی جای کافی برای اینکه اطراف قطعات به راحتی راه بروید درنظر بگیرید. شما می توانید این چارچوب را توسط قرقره هایی از سقف آویزان کنید و آن را بالا و پایین ببرید. سقف و دیواره ها را با ورقه های پلاستیکی بپوشانید، به وسیله گیره یا نوار چسب. ورقه ها را به وسیله نوار چسب به هم بچسبانید. در یک سمت اتاقک فیلتر هوا و در سمت دیگر آن تهویه برای خروج هوا قرار دهید. این کار هوای فیلتر شده ای را فراهم می آورد. مطمئن شوید که موتور فن کاملا محصور شده و امکانی برای جرقه زدن وجود ندارد. اگر از فن مطمئن نیستید زمانیکه در اتاق بیش از اندازه رنگ اسپری کرده اید، به بیرون بروید و اسپری کردن را متوقف کنید. اسپری بیش از اندازه رنگ پس از چند لحظه فرو می نشیند و سپس می توانید دوباره به کار برگردید.

روشنایی بیشترین اهمیت را دارد. اتاقک شما بایستی روشنایی فراوانی داشته باشد روشنایی که قابل حرکت دادن یا هر شیوه دیگری که بتوانید آن ها را تنظیم کنید باشند. برای حباب ها فنس های فلزی محافظ درست کنید تا از شکستن آن ها جلوگیری شود که باعث شعله ور شدن ذرات رنگ می شود. بهنگام رنگ زدن نمی توانید بیش از اندازه روشنایی داشته باشید. شما همچنین نیاز خواهید داشت تا برخی قطعات کوچک را برای اسپری کردن آویزان کنید. این کار می تواند با استفاده از جوش دادن قلاب در طول لوله ها صورت گیرد. سپس قطعات کوچک را به آن متصل کنید. درازای لوله یا چوب می تواند از بالای اتاق آویزان باشد.

نباید در این نواحی رنگ آمیزی را انجام دهید: ۱) فضای بیرون که مه آلود است یا رطوبت بالایی دارد، ۲) فضای بیرون و در تابش مستقیم آفتاب، ۳) در معرض باد، ۴) در جایی که گرد و غبار دارد، ۵) در اتاقکی که آن را اجاره کرده اید و بایستی با عجله کار کنید. شما معمولا قادر نخواهید بود زمانیکه دمای هوا زیر ۶۰ درجه فارنهایت (۱۵.۵ درجه سانتیگراد) است نقاشی کنید. زمانیکه کار نقاشی را به پایان رساندید می توانید اتاقک خود را بیرون بیاندازید یا آن را به یک دوست هدیه کنید. این خیلی مهم است که جایی تمیز، با روشنایی و تهویه مناسب داشته باشید.

ابزار نقاشی

نیازی نیست که برای ابزار نقاشی پول پس انداز کنید. لوازم باکیفیت نقاشی یک اتمام بی نقص و با کیفیت به همراه خواهد داشت. ۴ روش اصلی برای بکار بردن رنگ وجود دارد: ۱) تفنگ فشاری مرسوم، ۲) سیستم های حجم بالا و فشار کم (HVLP)، ۳) اسپری کردن بدون هوا، ۴) اسپری الکتروستاتیکی. اسپری بدون هوا و اسپری الکتروستاتیک در درجه اول در کار تولید و ساخت استفاده می شود. اسپری بدون هوا، رنگ را از طریق یک دهانه بسیار کوچک و فقط در حالت فشار زیاد مایع باز می شود (حدود ۱۲۰۰ تا ۳۶۰۰ پوند بر اینچ مربع) به بیرون هدایت می کند. استفاده از این حد از فشار این توانایی را به دستگاه های اسپری بدون هوا می دهد که هر رنگی را بتوانند اسپری کند. به دلیل فشار زیاد، اسپری های بدون هوا به ندرت در صنعت هواپیمایی استفاده می گردند. سیستم اسپری الکتروستاتیک رنگ را در دهانه اسپری پر می کند. تفاوت ولتاژ زیادی بین رنگ و جسمی که بایستی رنگ شود تنظیم می گردد. شارژ، ذرات رنگ را جذب کرده و به دور جسم می پیچند. این نوع از روش اسپری کردن کاربرد کارخانه ای دارد.

 

سیستم های معمولی اسپری کردن

دو گزینه برای ابزار اسپری پیش روی سازندگان هواپیماهای سفارشی وجود دارد، اسپری فشاری مرسوم و HVLP. سیستم مرسوم از یک منبع با فشار زیاد مانند کمپرسور هوا استفاده می کند. کمپرسور هوا بایستی قادر به انتقال فشاری برابر ۴۰ تا ۵۰ پوند بر اینچ مربع به تفنگ فشاری باشد. این بدین معناست که کمپرسور بایستی از ذخیره کافی برخوردار بوده و بتواند در خروجی کمپرسور فشاری بیش از ۹۰ پوند بر اینچ مربع را تامین نماید. این فشار زیاد، رنگ را به بیرون تفنگ می راند و آن را با جریان هوا ترکیب می کند. از آنجاییکه فشار بسیار زیاد می باشد، رنگ بطور موثری تبدیل به پودر شده و می تواند برای سطوح استفاده گردد. تفنگ های فشاری سال هاست که استفاده می گردند.آن ها می توانند مخزن تزریق با حجم بسیار بالایی داشته باشند. مخازن تزریق تا ۵ گالن رنگ در خود جای می دهند که بهنگام رنگ آمیزی هواپیما سودمند می باشد. تفنگ های اسپری که برای کارهای کوچکتر استفاده می گردند از تزریق مکش، رنگ را درون خود وارد می کنند. همان میزان فشار برای پودر کردن رنگ استفاده می شود. رنگ در یک محفظه قرار می گیرد و در فشاری بسیار زیاد با ایجاد خلا، به درون جریان هوا کشیده می شود. اگر از تفنگ های فشاری یا تفنگ های مکشی می خواهید استفاده کنید از یک برند خوب خرید کنید. مطمئن شوید که خروجی مخزن آن بنحوی باشد که وقتیکه آن را درحالت افقی قرار می دهید رنگ از آن چکه نکند. دهانه موجود در تفنگ های فشاری نیز به اندازه خود تفنگ فشاری مهم است. برخی از این دهانه ها برای انواع خاصی از رنگ مورد استفاده قرار می گیرند. شما باید تفنگی با دهانه مناسب خریداری کنید که توسط کارخانه برای نوع خاصی از رنگ که می خواهید اسپری کنید توصیه شده است. اگر از روش اسپری های مرسوم استفاده می کنید اطمینان حاصل کنید که روی کمپرسور هوا، رطوبت گیر و فیلتر وجود داشته باشد. نکته دیگر اینکه، اگر از مخزن رنگ استفاده می کنید شلنگ آن باید همواره تمیز نگه داشته شود. اگر بدرستی تمیز نگردند ذرات رنگ قبلی جدا شده و به جسمی که می خواهید آن را رنگ بزنید اسپری می شود. یکی از معایب روش نقاشی با فشار زیاد، سرعت زیادی است که ذرات رنگ در رسیدن به سطوح دارند. بسیاری از ذرات رنگ از سطحی که می خواهیم رنگ شود به بیرون پرتاب می شوند و به شکل یک ابر که به آن اسپری بیش از حد می گویند در هوا درخواهد آمد. اغلب درصد زیادی از رنگ (۳۰ تا ۴۰ درصد) درنهایت به شکل اسپری بیش از حد روی زمین ریخته می شود یا در فیلتر می ماند. اگر قیمت رنگ را در نظر بگیریم این پول بسیار زیادی است که از یک فیلتر عبور می کند.

سیستم های حجم بالا و فشار کم

به دلیل مسئله هدر رفت و اسپری بیش از حد، تکنولوژی جدید دیگری معرفی شد: حجم بالا و فشار کم (HVLP). فشار مورد استفاده در این سیستم برای پودر کردن رنگ بسیار کمتر است (۳ تا ۵ پوند بر اینچ مربع). محفظه رنگ تحت فشار قرار می گیرد تا رنگ را به سمت خروجی براند. در نتیجه، مشکل اسپری بیش از حد به حداقل می رسد. بیشتر رنگ به جای اینکه به بیرون پرتاب شود یا جای دیگر جمع شود، به سطح می چسبد. برای رسیدن به چنین مزیتی اسپری HVLP بایستی به لحاظ ساخت در درجه بالاتری نسبت به اسپری های معمولی و مرسوم قرار بگیرد. اسپری HVLP طوری طراحی شده است که هوا را داخل تفنگ جمع کرده و تا جاییکه ممکن است با فشار کمی آن را به بیرون براند. این یعنی اینکه بلحاظ ساخت باید دقت زیادی در آن صورت گرفته باشد تا مقاوت هوا را کاهش دهد. در اسپری های فشاری قدیمی اگر راه عبور خیلی کوچک بود شما با زیاد کردن فشار این مشکل را حل می کردید. این بدین معناست که اسپری های مرسوم نیازی به ساخت دقیق برای کاربردهای دقیق و مشخص ندارند.

دو نوع از HVLP موجود می باشد. یکی از آن ها سیستم توربین است و دیگری اسپری تبدیل می باشد. اسپری تبدیل از فشار زیاد منظمی استفاده کرده و پیش از اینکه وارد اسپری شود آن را رها می کند. اسپری تبدیل یک اسپری HVLP است که یک تنظیم کننده روی دسته خود دارد. این نوع از سیستم، ظرفیت بالایی از کمپرسور هوا را به همراه رطوبت گیر می طلبد. نوعی از HVLP که درباره آن صحبت می کنیم سیستم توربین است. در این نوع از HVLP کمپرسور هوا استفاده نمی گردد. در عوض، سیستم مجهز به توربینی است شبیه جاروبرقی. در حقیقت، سال ها پیش الکترولوکس بهمراه جاروبرقی های خود درواقع یک اسپری نیز ضمیمه می کرده است. از قرار معلوم این اولین سیستم HVLP بوده است. توربین تنها نیاز به حجم زیادی از هوا دارد تا اسپری به خوبی کار کند، و نیازی به فشار زیاد نمی باشد. تمام آنچه نیاز است یک منبع هواست که در فشاری کمتر از ۱۰ پوند بر اینچ مربع حدود ۵۰ فوت مکعب در دقیقه هوا به بیرون بفرستد که این میزان برای اسپری HVLP کافی می باشد. یک توربین یک موتور دمنده گریز از مرکز است که نزدیک ۲۰۰۰۰ دور در دقیقه کار می کند. بدلیل دور بالای موتور، هوا به جهت اصطکاک گرم می شود. این گرما برای از بین بردن رطوبت حاصل از پودر شدن هوا استفاده می گردد. این اثر گرمایی همچنین زمانِ خشک شدن رنگ را نیز کم می کند. یک سیستم HVLP بهمراه یک توربین، یک شلنگ و یک تفنگ اسپری به فروش می رسد. بیشترین هزینه مربوط به تفنگ اسپری است و نه توربین و این بدلیل همان نحوه ساخت تفنگ است که پیشتر درباره آن صحبت شد.

تفنگ های اسپری HVLP نیز در دو نوع ارائه می شوند. در یک نوع از آن ها وقتیکه ماشه را رها می کنید جریان هوا متوقف می شود. در نوع دیگر هوا بطور پیوسته درجریان است و ماشه تنها جریان رنگ را قطع و وصل می نماید این نوع تفنگ اسپری، نتیجه نهایی بهتری دارد هرچند استفاده از آن دقت بیشتری نیاز دارد زیرا ذرات گرد و غبار و سایر اشیا می تواند روی سطحی که رنگ می شود دمیده شود.

بیایید نگاهی بیاندازیم به مزایای سیستم HVLP. اول از همه، میزان اسپری بیش از حد کاهش می یاید. این به معنای صرفه جویی ۳۰ تا ۴۰ درصدی در میزان رنگ است. ثانیا، نیازی به کمپرسور هوا نیست. دستگاه اسپری HVLP توربین ۱۱۰ ولتی دارد که در هر جایی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. ثالثا، مشکل رطوبت نیز برطرف شده است. یکی از مهمترین مشکلاتی که یک نقاش با آن روبروست مسئله رطوبت است که می تواند همراه رنگ روی سطوح پاشیده شود. گرمایش توربین گرمایی را تولید می کند که باعث از بین رفتن حدود ۹۵ درصد از رطوبت می گردد. در آخر، سیستم HVLP نقاشان آماتور را قادر می سازد تا درنهایت به نتیجه ای حرفه ای دست یابند. کار با آن ها از کار با اسپری های مرسوم راحتتر است. افرادی که تجربه نقاشی با اسپری های مرسوم را دارند باید تکنیک های متفاوتی را برای کار با سیستم HVLP بیاموزند. سیستم های HVLP رنگ بیشتری را درمقایسه با اسپری های مرسوم در خود جای می دهد. و این به معنای تکنیک های متفاوت است. مخزن رنگ جدا با ظرفیت ۲.۵ گالن نیز برای این سیستم ها موجود می باشد.

سیستم نقاشی Axis HPVL

برای نتیجه گیری، سیستم های HVLP مزایای روشنی دارند. دو برند متفاوت در مقاله نشان داده شده است. قیمت هر دستگاه حدودا بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ دلار می باشد و هر دستگاه شامل یک توربین، یک شلنگ حدودا ۹ متری و یک تفنگ اسپری می باشد. ممکن است بسته به نوع رنگی که می خواهید اسپری کنید، نیاز داشته باشید تا نازل های اضافه خریداری نمایید. بسیاری افراد شلنگ بلندتری را درخواست می کنند تا دمای هوایی که به تفنگ اسپری می رسد کمتر شود. اگر از اسپری های مرسوم با کیفیت استفاده می کنید با تمام این تفاسیر باز هم به استفاده از آن ادامه دهید. نقاشان حرفه ای چندین سال است که از آن ها استفاده می کنند و نتیجه عالی را نیز برایشان بهمراه دارد.

مسائل ایمنی

نقاشی با اسپری برخی خطرات سلامت را به دنبال دارد. البته چنین خطراتی کاملا به نوع موادی که اسپری می کنید بستگی دارد. بیشترین خطر سلامتی زمانیست که ذرات شیمیایی پودر شده استنشاق گردد. شما بایستی توسط ماسک های تنفسی از خود محافظت کنید. ماسک فیلتر دار، مثل همان چیزی که در تصویر می بینید، برای اغلب رنگ ها و آستری ها کفایت می کند. هرچند اگر شما از هر نوعی از رنگ پلی اورتان استفاده می کنید بایستی از سیستم تنفسی خاصی استفاده کنید. رنگ های پلی اورتان، پلی ایزوسیانید را منتشر می کند که می تواند برای هر کسی واقعا خطرناک باشد. برخی افراد واکنش های شدیدی به پلی اورتان دارند پس شانس خود را امتحان نکنید. یک سیستم تنفسی ساده را در تصویر می بینید که توسط هوبی ار ساخته شده است. این محصول با قیمتی کمتر از ۴۰۰ دلار موجود است که سرمایه گذاری خوبی برای سلامتی است. یک سیستم تنفسی که توسط هوبی ار ساخته شده است.

3

همچنین می بایستی از پوست خود نیز محافظت کنید. از برخی کرم های محافظ یا دستکش های لاتکس به هنگام ترکیب رنگ یا اسپری آن استفاده کنید. همچنین به شما پیشنهاد می کنم که لباس های مخصوص اسپری Tyvek را تهیه نمایید. این لباس ها خیلی گران نیستند و می توانند هم از پوست و هم از لباس شما مراقبت کنند. اگر از چنین لباس هایی استفاده نمی کنید پس لباسی بپوشید که آستین و شلوار بلندی داشته باشد. اگر حلّال روی خودتان ریختید لباس خود را درآورده و آن ناحیه را با آب و صابون بشویید و لباسی تمیز بپوشید. رنگ را با ابزار برقی مخلوط نکنید. موتور آن ممکن است جرقه زده و سبب آتش سوزی شود. از عینک های مخصوص برای محافظت چشم بهنگام ترکیب و اسپری رنگ استفاده کنید. کنار خود محلول های شستشوی چشم برای مواقع اورژانسی داشته باشید. همچنین باید کپسول های آتش نشانی دستی که مخصوص آتش سوزی های ناشی از فراورده های نفتی است داشته باشید. تحت برخی شرایط جوی سنباده زدن یا اسپری کردن ممکن است تولید الکتریسیته ساکن نماید. وقتی چنین الکتریسته ساکنی به یک سطح منتقل شود باعث ایجاد جرقه شده و می تواند بخارات حلّال ها را مشتعل کند. سازه هایی که سنباده می کشید یا اسپری می کنید را روی زمین بگذارید.

4

حال که مشخص شد می توانیم هواپیمای خودمان را رنگ بزنیم، می دانیم که به چه نوع امکاناتی نیاز داریم، و ابزار اینکار را می شناسیم، اکنون بحث ما در مورد این است که سطوح مختلف را چگونه بایستی آماده سازی کنیم و به دنبال آن درباه فرایند اسپری کردن صحبت خواهیم نمود.

بخش ۲

نقاشی یک هواپیما بنحوی که بهترین نتیجه را در پی داشته باشد می تواند یک چالش محسوب شود. در بخش ۱ این مقاله درباره این حقیقت صحبت کردم که شما می توانید هواپیمای خود را با کیفیتی عالی رنگ بزنید. ابزار اسپری کردن، امکانات مورد نیاز و جنبه های ایمنی در آن بخش از مقاله ارائه شد. این قسمت مربوط به آماده سازی سطوح و اساس فرایند رنگ کردن است.

همانطور که قبلا ذکر شد، آماده سازی، ۹۰ درصد زمان رنگ کردن را به خود اختصاص می دهد. عملکرد مناسب در رابطه با هر جزء، زمانبر و بسیار حائز اهمیت است. متداولترین سطوحی که در نقاشی هواپیماها با آن مواجه هستیم آلومینیوم، فولاد، چوب و فایبرگلاس می باشد.

آماده سازی سطوح

آلومینیوم

نحوه کار با سطوح آلومینیومی بسته به اینکه نو یا مستعمل باشند متفاوت است. رنگ بایستی بتواند به سطحی که برای آن بکار برده شده بچسبد. اغلب سطوح آلومینیومی یک لایه آلومینیوم خالص به اسم آلکلاد دارند که از آلومینیوم در برابر خوردگی و زنگ زدگی محافظت می کند. آلکلاد بسیار صاف بوده و برای چسبیدن رنگ مناسب نمی باشد. بنابراین سطح باید بخوبی با تمیز کردن و زبر تر شدن برای اطمینان از چسبندگی اولیه آماده گردد. اینکار با استفاده از پوشش تبدیلی مانند آلودین انجام می شود. این فرایند شیمیایی لایه ای سرامیکی روی آلومینیوم ایجاد می کند که روی سطح می نشیند و چسبندگی مورد نیاز را فراهم می آورد. آلومینیومی که قرار است رنگ شود باید عاری از هرگونه زنگ زدگی، رنگ و یا بتونه باشد. از سنباده برای زدودن رنگ های قبلی استفاده می شود. پس از برطرف نمودن رنگ های قبلی، خوردگی و زنگ زدگی نیز باید کاملا برطرف شود. از سنباده های خوب، پدهای اسکاچ یا پشم آلومینیوم برای این منظور استفاده کنید. هیچگاه از پشم فولاد یا برس فولاد برای این کار استفاده نکنید. پس از اینکه زنگ زدگی ها برطرف شد، آلومینیوم بایستی با اسید سفید شود. این فرایند ساده ای است که در آن آلومینیوم با محصولاتی از قبیل پلی فایبر E-2310 اسید اچ که با آب رقیق شده شسته می شود. اسید اچ روغن ها و زنگ زدگی های جزئی را از سطح زدوده و مانند یک آستری ملایم عمل می کند. سپس آن قسمت بایستی بطور کامل با آب شستشو گردد. سپس آن سطح را بوسیله پوشش تبدیل E-2300 شستشو دهید که اینکار باعث جلوگیری از خوردگی شده و چسبندگی را برای مراحل بعدی نقاشی افزایش می دهد. پس از این مرحله، آن قطعه را با آب بشویید و اجازه دهید تا کاملا خشک شود. یکبار دیگر تاکید می کنیم که آلومینیوم نو و جدید تنها نیاز به پوشش تبدیل دارند.

پس از اینکه آلومینیوم (نو یا مستعمل) بخوبی تمیز شد سپس بایستی بتونه شود. من پیشنهاد می کنم که از بتونه دو قطعه ای اپوکسی استفاده نمایید. بتونه اپوکسی محافظت در برابر زنگ زدگی را تضمین کرده و همچنین سطح اتصال خوبی را برای پوشش رنگ فراهم می آورد. غالبا، رنگ های پلی اورتان بجز اپوکسی ها، بیش از پاک کننده های رنگ باعث بلند شدن یا چروکیده شدن رنگ می گردد. بتونه بایستی چسبندگی لازم را بین فلز و رنگ نهایی فراهم آورد. بتونه باید باتوجه به دستورالعمل کارخانه مورد استفاده قرار گیرد. معمولا دو سری بتونه سبک بایستی استفاده گردد. از بتونه های سنگین باید اجتناب شود.

 

فولاد

سطوح فولادی دربرابر خوردگی به شکل زنگ زدگی، مستعدتر می باشند. این زنگ زدگی پیش از نقاشی بایستی کاملا برطرف گردد. همچنین رنگ ها و بتونه های قبلی نیز بایستی پاک شود. اگر می خواهید روی رنگ قبلی مجددا رنگ بزنید بایستی با زنگ زدگی های قبلی کنار بیایید. پاک کردن رنگ قبلی می تواند توسط دستگاه های فشار هوا صورت گیرد. هرچند اینکار بایستی بدون هرگونه آسیب به فلز یا فرورفتگی انجام گیرد. استفاده از مقدار صحیح فشار هوا بهنگام پاک کردن رنگ حائز اهمیت است. بمحض اینکه رنگ قبلی پاک شد و زنگ زدگی ها برطرف شد، از فلز بایستی در ۲-۱ ساعت آینده محافظت کرد. پیش از پاک کردن رنگ و تمیز کردن سطح، مطمئن شوید که ابزار بتونه واسپری آماده هستند. زنگ زدگی در مدت زمان بسیار کوتاهی روی سطح فولادی برهنه شروع به شکل گیری می کند. درست مانند آلومینیوم پس از تمیز کردن سطح با استفاده از بتونه اپوکسی سطح را بتونه کاری کنید. حتما سطح را با پاک کننده سطوح پیش از بتونه کاری پاک کنید.

 

چوب

سطوح چوبی معمولا با بافت سبکی پوشیده شده اند. آن ها همچنین باید به خوبی برای مقابله با مشکلات ناشی از رطوبت مانند پوسیدگی آماده گردند. معمولا قطعه چوبی را بخوبی خشک کرده و آن را بوسیله روغن جلای اپوکسی دو قطعه ای صیقلی می کنند. حلّال های مورد استفاده برای سیستم پوشش بافت های سبکتر نسبت به اپوکسی ها، باعث پریدن بیشتر روغن جلا می گردد. اگر می خواهید مستقیما روی خود چوب نقاشی کنید بایستی از یک روغن جلای اپوکسی استفاده کنید.

فایبرگلاس

قطعات فایبرگلاس بایستی به ملایمت سنباده کشیده شده و توسط بتونه اپوکسی بتونه زده شوند. البته اگر درحال ساخت یک هواپیمای کامپوزیت هستید سطوح بایستی به همان شیوه ای که در مقاله قبلی درباره ساخت کامپوزیت ها بحث شد، پر شده و بتونه زده شود.

بعنوان یک مرور کلی، تمام سطوح بایستی تمیز شوند، تمام خوردگی ها باید برطرف شود و پیش از نقاشی بایستی بتونه کاری شود. بتونه های اپوکسی در رنگ های متنوع موجودند. پرکاربردترین رنگ های آن ها، سبز، زرد و سفید هستند. رنگ های سفید آن برای پوشش آستری مناسبتر است. انتخاب با شماست. کرومات روی، سال ها بعنوان بتونه استفاده می شد. هرچند با ظهور اپوکسی ها از محبوبیت آن کاسته شده است. چنانچه بخواهید از رنگ های پلی اورتان استفاده کنید نباید کرومات روی بکار برده شود.

مدت زمان سپری شده بین بتونه و رنگ اصلی بسته به برند رنگی که استفاده می کنید متفاوت است. هر کارخانه، زمان متفاوتی دارد. معمولا، بتونه اپوکسی کاملا بایستی خشک و سفت شود تا بتوان سطح را رنگ زد. این فرایند بسته به دما و رطوبت، چندین روز به طول می انجامد. اغلب، یک هفته کامل نیاز است. سپس بتونه لازم است که سنباده کشیده شود تا چسبندگی مناسب برای رنگ اصلی ایجاد شود.

سنباده کشیدن

سنباده کشیدن مرحله مهمی برای رسیدن به یک پایان کار باکیفیت است. اگر براقی و درخشندگی زیاد مدنظر شماست پس باید زمان زیادی صرف سنباده کشیدن کنید. سنباده کشیدن معمولا توسط کاغذ سنباده خشک یا تر و آب انجام می شود. میزان زبری کاغذ سنباده بستگی به سطح مورد نظر و زبری آن دارد. معمولا کاغذهای سنباده دارای ۱۸۰ سنگریزه تا ۶۰۰ سنگریزه و بیشتر استفاده می گردد. سنباده کشیدن سطح شیء را برای نقاشی صاف می کند. این کار همچنین هر نقص دیگری را نیز مانند ذرات گرد و غبار، برطرف می نماید. شما بایستی هر زمانی که ممکن است از بلوک سنباده استفاده کنید. سنباده های دوار بادی برای قطعات بزرگتر می تواند مورد استفاده قرار گیرد. وقتی تکه ای کاغذ سنباده در دست می گیرید آن را سه لا کنید تا بیشترین استفاده را بتوان از آن نمود. همچنین می توانید بدین طریق استفاده کاراتری از کاغذ سنباده داشته باشید؛ حرکت عقب و جلوی کاغذ سنباده نسبت به حرکت دورانی ارجحیت دارد. سنباده کشیدن با زاویه ۴۵ درجه در یک جهت و سپس با زاویه ۴۵ درجه در جهت دیگر نیز روشی موثر است.

 

رنگ اصلی

شما برای انتخاب رنگ بایستی از بین تعداد زیادی برند دست به انتخاب بزنید. رنگ لعابی رنگی است که متداولا در سطوح هواپیما استفاده می گردد. این نوع رنگ ها روی بتونه اپوکسی پس از اینکه توسط تینرهای لعابی به قوام مناسبی رسید اسپری می شود. یک رنگ سبک و رقیق در ابتدا اسپری می شود و چند دقیقه به آن فرصت می دهیم تا خشک شود تاجاییکه بهنگام لمس چسبناک باشد. سپس از یک رنگ لعابی استفاده می نماییم. یک رنگ کامل ممکن است کافی باشد یا اینکه نیاز به اسپری مجدد داشته باشد. استفاده از رنگ لعابی در حال حاضر نسبت به گذشته طرفداران بیشتری دارد.

نوع دوم رنگ اصلی لاک اکریلیک می باشد. این نوع رنگ محتوای جامد کمتری دارد که استفاده از آن را دشوار می سازد. لاک اکریلیک بایستی با استفاده از تینر مناسب رقیق شده و سپس از یک رنگ سبک چسبنده استفاده می گردد. سپس ۵-۴ رنگ متقاطع دیگر نیز بایستی روی آن زده شود و بین هرکدام از آن ها ۳۰ دقیقه زمان برای خشک شدن درنظر گرفته شود. (راستی رنگ متقاطع به اسپری کردن رنگ بصورت شمال و جنوب و شرق و غرب گفته می شود).

رنگ های پلی اورتان احتمالا محبوبترین گزینه برای انتخاب رنگ می باشند. این رنگ ها بسیار بادوام بوده و در پایان درخشندگی زیادی دارند و بلحاظ شیمیایی نیز مقاوم می باشند. این رنگ ها محتوای جامد زیادی دارند و به آهستگی خشک می شوند که به معنای این است که از آن ها برای مدت بیشتری می توان استفاده نمود. این فرایند استفاده از چنین رنگی، سطح بسیار صافی را شکل می دهد که بسیار براق است. رنگ های لعابی پلی اورتان پیش از استفاده با یک کاتالیزور ترکیب می شوند. سپس به غلظت مناسبی برای اسپری شدن می رسند. رنگ چسبنده سبک ابتدا بوسیله یک یا دو دست رنگ کامل استفاده می شود. یک مشکل ذاتی پلی اورتان ها ضخامت زیاد رنگ مورد استفاده می باشد. اگر رنگ ضخامت بیش از اندازه ای داشته باشد ممکن است درطول زمان ترک بخورد. این خصوصا زمانی صحیح است که برای سطوح با بافت سبک استفاده شود. بافت سبک روی هواپیما درطول پرواز خم شده و حرکت می کند. این حرکت چنانچه لایه ضخیمی از رنگ روی آن باشد منجر به مشکل می شود. رنگ های پلی اورتان که برای بافت های سبک هواپیما طراحی شده بایستی برای نقاشی روی سطوح پلی استر با بافت سبک بکار برده شود.

یک مشکل کلی در استفاده از رنگ های پلی اورتان سمی بودن آن است. استنشاق بخارات اسپری پلی اورتان ممکن است منجر به بیماری های جدی و حتی مرگ گردد. با دانستن این مسئله، بایستی از یک سیستم تنفسی مثل سیستم هوبی ار استفاده نمایید. شما همچنین باید از پوست و چشمهای خود نیز مراقبت کنید.

اگر در حال نقاشی یک هواپیمای با بافت سبک هستید، می توانید از پلی اورتان های مخصوص این کار، رنگ بوتیرات یا پلی تون استفاده کنید. رنگ بوتیرات و پلی تون، هر دو برای استفاده بسیار راحت می باشند چون بسیار غلیظ و چسبناک هستند. و احتمال پریدن آن ها در زمان استفاده، کمتر است.

مهم نیست که چه نوع رنگی انتخاب می کنید. قبل از هرچیز، رنگ بایستی به خوبی مخلوط شود. این به معنای تکان دادن رنگ در طول یک هفته استفاده از آن می باشد. پس از تکان دادن رنگ، بایستی بطور کامل آن را پیش از استفاده به هم زد. ثانیا، سطوح بایستی بخوبی توسط حلّال های رنگی پاک کننده، با یک پارچه تمیز شود. سپس از یک پارچه دیگر برای برطرف کردن گرد و غبار استفاده کنید. ثالثا، رنگ بایستی به درستی طبق راهنمای کارخانه تولید کننده رقیق شود. می توان از دستگاه های سنجش غلظت برای فرایند رقیق کردن استفاده کرد. این دستگاه ها ظروف کوچکی هستند که در کف خود سوراخی دارند. ظرف با رنگ پر شده و میزان غلظت با میزان زمان (ثانیه) مورد نیاز برای رنگ برای خارج شدن از سوراخ تا زمانیکه شروع به چکه کردن می کند، تعیین می شود. مرحله بعدی صاف کردن رنگ می باشد. این کار بایستی پیش از ریختن رنگ به درون دستگاه اسپری انجام گیرد. اگر از رنگ های پلی اورتان استفاده می کنید، پیش از افزودن کاتالیزور بایستی رنگ را صاف کنید.

اضافه کردن کاتالیزور به رنگ های پلی اورتان بایستی طبق راهنمای کارخانه باشد. معمولا، باید به کاتالیزور اجازه دهید تا حداقل ۲۰ دقیقه قبل از اسپری با رنگ پایه واکنش دهد. بمحض اینکه آن را با رنگ مخلوط کردید تا زمانیکه واکنشات شیمیایی آغاز شود و رنگ شروع به سفت شدن کند۵ ساعت زمان دارید. با به یاد داشتن این نکته فقط میزان رنگی را که نیاز دارید هربار مخلوط نمایید. اگر میزان بیش از حدی رنگ مخلوط کردید می توانید آن را در شب در فریزر بگذارید (فریزر بدون غذا)، سپس پیش از اسپری کردن، آن را دربیاورید و در دمای محیط قرار دهید. دماهای پایین فرایند واکنشات شیمیایی را به تعویق می اندازد.

وقتیکه رنگ نهایی را می زنید مطمئن شوید که رنگی که استفاده می نمایید شماره های یکسانی داشته باشد. تفاوت های جزئی در رنگ می تواند شماره های متفاوتی داشته باشد. یک راه حل، باز کردن تمامی قوطی های رنگ و مخلوط کردن آن ها در یک ظرف بزرگ می باشد. سپس می توان آن ها را پس از مخلوط شدن به ظرف های اصلی خودشان برگرداند.

سایر ترکیبات شیمیایی که می توانید از آن ها استفاده کنید تاخیرکننده ها و شتاب دهنده ها می باشند. تاخیرکننده رنگ، حلّالی است که زمان خشک شدن رنگ را کند می کند. این ترکیب می تواند باتوجه به دستورالعمل روی قوطی رنگ به آن اضافه شود. تاخیرکننده ها در شرایط دمای بسیار زیاد یا رطوبت بسیار زیاد کاربرد دارد. شتاب دهنده ها اثری عکس دارند. آن ها زمان خشک شدن رنگ را کوتاه می کنند. شتاب دهنده ها ممکن است در شرایط دمای پایین برای فرایند خشک شدن بکار گرفته شوند.

فرایند نقاشی

آخرین مرحله آماده سازی هواپیما محافظت از قسمت هایی است که نمی خواهیم رنگ شود قسمتهایی مانند شیشه جلو، درصورتیکه نصب شده باشد، بایستی محافظت گردد. لوله های پیتو، پورت های ثابت، چرخ ها و غیره بایستی پوشانده شوند. مطمئن شوید که از کاغذهای با کیفیتی برای پوشاندن این اقلام استفاده کنید. از روزنامه استفاده نکنید زیرا ممکن است خطوط چاپی آن روی سطح هواپیما بیافتد. ابزار نقاشی و امکانات آن ماه گذشته با جزییات بحث شد. فهرستی از ابزار و وسایل عمومی در ذیل آورده شده:

  • پارچه برای پوشاندن کف زمین
  • ورقه های پلاستیکی
  • پارچه های خشک
  • فیلتر رنگ
  • ابزاری برای به هم زدن رنگ
  • نوار چسب
  • نوار چسب باریک
  • کاغذ
  • پارچه های کهنه
  • سنباده خشک و تر
  • بلوک سنباده
  • اسکاچ
  • سنباده دورانی (اختیاری)
  • تیغ های یک لبه
  • کاردک پلاستیکی
  • ملاقه برای فرو رفتن در رنگ
  • قیچی
  • دستگاه غلظت سنج
  • همزن دستی برای استفاده با مته بادی

حال بیایید درباره فرایند واقعی نقاشی صحبت کنیم. مهمترین جنبه از یادگیری چگونگی رنگ کردن در سه کلمه خلاصه می شود: تمرین، تمرین، تمرین. روی هواپیمای خود تمرین نکنید. چندین تکه مقوا تهیه کنید و نحوه اسپری صحیح بر روی آن را یاد بگیرید. سپس تکنیک های اسپری را روی آن امتحان کنید. پس از آن، اسپری کردن را روی سطوح فلزی صاف تمرین کنید. سپس سطوح فلزی را بطور عمودی آویزان کنید و آن ها را اسپری کنید. زمانیکه احساس اعتماد بنفس کردید یک تکه لوله بخاری یا لوله پی وی سی ضخیم بخرید و آن را رنگ کنید. آن را عمودی نگه دارید و کل قطعه را رنگ بزنید. زمانیکه این کار را بدون اشتباه بزرگی بتوانید انجام دهید برای شروع به رنگ کردن هواپیمای خود آماده اید. درصورت امکان همیشه فرایند نقاشی را از سطوح کوچک شروع کنید.

5

شکل ۱

فاصله مناسب بین اسپری و جسم را نشان می دهد

تنظیمات مناسب تفنگ اسپری بستگی به ابزاری دارد که شما استفاده می کنید. سازندگان ابزار، مجموعه ای از دستوالعمل ها را برای تنظیم تفنگ اسپری برای شما فراهم می آورند. شما باید از نازلی برای تفنگ اسپری خود استفاده کنید که برای نوع رنگی که قرار است اسپری شود توصیه شده است. تفنگ اسپری باید هربار که اسپری می کنید تنظیم شود. تفنگ اسپری را روی یک تکه مقوا قبل از شروع به رنگ کردن امتحان کنید. شکل طبیعی حاصل از اسپری باید به شکل فن باشد.  برای شروع فرایند نقاشی، تفنگ اسپری را حدود ۸ اینچ (۲۰ سانتیمتر) دورتر از سطحی که می خواهید رنگ بزنید نگه دارید. با استفاده از انگشتان دست خود نیز می توانید این فاصله تقریبی را به همان ترتیبی که در شکل ۱ آمده اندازه بگیرید. این فاصله می تواند بسته به اینکه از سیستم HVLP استفاده می کنید یا از تفنگ اسپری تغییر کند. تفنگ اسپری باید بقدر کافی دور باشد تا رنگ نپرد یا شره نکند و بایستی بقدر کافی نزدیک باشد تا بخوبی روی رنگ آستری بنشیند. برای پیشگیری از ناصاف و ناهموار شدن رنگ، باید تفنگ اسپری دقیقا بصورت عمودی نسبت به سطح قرار گیرد. اگر بصورت کج تفنگ را بگیریم، رنگ در یک سمت سنگینتر و در یک سمت سبکتر خواهد شد. به شکل ۲ نگاه کنید. تفنگ اسپری باید سپس بطور موازی با سطح در فاصله ای از سطح که شما بتوانید درحالیکه حرکات موازی اسپری را حفظ می کنید دست خود را براحتی حرکت دهید، حرکت داده شود. به شکل ۳ نگاه کنید. اگر تفنگ اسپری را به صورت منحنی حرکت دهید رنگ در بعضی قسمت ها سنگینتر و در باقی قسمت ها سبکتر خواهد شد. شما بایستی ماشه تفنگ اسپری را دقیقا پیش از شروع به رنگ آمیزی بفشارید و دقیقا پیش از اتمام کار آن را رها کنید. سپس شما باید حرکات بالا و پایین به پهنای تقریبی یک فن را داشته باشید و مسیر بعدی را آغاز کنید. مسیرها بایستی با یکدیگر هم پوشانی داشته باشند تا به یک سطحی صاف و یکدست برسید. معمولا در وسط هر مسیر ضخامت بیشتری از رنگ را درنظر بگیرید و به سمت هر دو انتها که پیش می روید از ضخامت آن بکاهید. تعریف رنگ متقاطع را به یاد بیاورید، یک مسیر به شمال و جنوب و سپس یک مسیر به شرق و غرب.

6

شکل ۲

اگر تفنگ اسپری به شکل عمودی نسبت به سطح نگه داشته نشود، یک سمت خیسی بیشتری داشته و تمایل به چکیدن دارد و سمت دیگر ناهموارتر و خشک تر خواهد بود.

روشنایی مناسب در زمان رنگ کردن بسیار حائز اهمیت است. برای بهترین نتیجه، سعی کنید روشنایی را با زاویه ۴۵ درجه با سطحی که می خواهید نقاشی کنید، قرار دهید. با نگاه کردن به یک شیء در تابش نور می توانید نقاط سبکتر و سنگینتر آن را ببینید. البته، نواحی سنگینتر اغلب منتهی به شکم دادن و ریختن می گردند. ابتدا لبه های یک سازه را رنگ کنید. لبه ها معمولا میزان مناسبی رنگ دریافت نمی کنند. اگر ابتدا آن ها را رنگ کنید این مشکل حل می شود. در صورت امکان، روی یک سطح صاف شروع به نقاشی کنید. البته چنین چیزی همیشه امکان پذیر نیست. رنگ روی سطوح عمودی زودتر شکم داده و می چکد. اسپری کردن کنج ها و نزدیک به گوشه ها مسئله ساز خواهد بود. از چنین نواحی برای تمرین تکنیک های صحیح استفاده کنید. بعنوان یک قانون کلی ، ابتدا گوشه ها را اسپری کنید خواه گوشه های بیرونی باشد و خواه گوشه های داخلی بعدا رنگ این نواحی با اسپری های بعدی ترکیب خواهد شد.

همانطور که ماه گذشته گفتم، رنگ کردن هواپیمایتان پیش از مونتاژ بسیار راحتتر خواهد بود. بلحاظ عملی بسیاری از سازندگان، ایتدا هواپیمای خود را مونتاژ کرده، پرواز با آن را امتحان می کنند و سپس آن را رنگ می زنند. اگر شما هواپیمای خود را به صورت یک تکه بخواهید رنگ بزنید ترتیب معینی وجود دارد که باید از آن پیروی کنید. اول از همه، ابتدا باید لبه ها و انتهای سطوح را رنگ بزنید. برای نقاشی قسمت پایین هواپیما ابتدا از دم آن شروع کنید. سطح دم هواپیما را تا بدنه تا قسمت موتور اسپری کرده سپس زیر بال ها را اسپری کنید. اگر از یک نقاش دیگر کمک بخواهید بسیار راحتتر این کار انجام خواهد شد. آن شخص نیز می تواند هم زمان با شما کار نقاشی را انجام دهد درحالیکه یکی از شما به آرامی جلوی دیگری حرکت کند. اغلب یک شخص نمی تواند به تنهایی کل یک بال را رنگ بزند. نکته کل این فرایند در این است که سطح را همیشه مرطوب نگه دارید.

پس از اسپری کردن قسمت زیرین هواپیما بایستی قسمت متعادل کننده های عمودی، قسمت بالای سطح دم هواپیما، بالای بدنه و سپس بالای بال ها را رنگ بزنید. رنگ زدن هواپیما درحالتیکه مونتاژ شده دشوار تر خواهد بود. مشکل، اسپری بیش از حد است. شما باید اسپری بیش از حد را از سطوحی که قبلا رنگ شده دور نگه دارید. من به شما پیشنهاد می کنم که از یک کارگاه نقاشی محلی دیدن کنید و تکنیک های آن ها را مشاهده نمایید. روش های متعددی برای این کار وجود دارد و هر نقاش برای خود یک حربه یا تکنیک دارد. وقتی که هواپیمای مونتاژ نشده را رنگ می زنید مشکلات به حداقل می رسد.

بعنوان یک قانون تجربی، رنگ های سفید بایستی پیش از رنگ های نهایی زده شوند. این کار پوشش بهتری با رنگ کمتر فراهم میکند و همچنین رنگ براق تری در اتمام کار خواهید داشت. آستری سفید این هدف را تامین می کند. سعی نکنید که رنگ قرمز را با یک رنگ روشنتر بپوشانید.  رنگ قرمز همیشه بایستی آخرین رنگی باشد که اسپری می شود.

7

شکل ۳

تفنگ اسپری بایستی بصورت موازی با سطح حرکت کند. اگر تفنگ به شکل منحنی حرکت نماید لایه رنگ در برخی نواحی ضخیم تر و در برخی نواحی نازکتر می گردد.

بمحض اینکه رنگ پایه را تمام کردید می توانید از رنگ های تزیینی و تکمیلی استفاده نمایید. یکبار دیگر لازم به ذکر است که بنا به توصیه کارخانه، زمانی کافی برای خشک شدن درنظر بگیرید. معمولا حداقل ۱۲ ساعت نیاز است. برخی سازندگان پلی اورتان از مصرف کنندگان می خواهند که حداقل یک هفته صبر کنند تا رنگ کاملا خشک شود. پس از یک هفته، منطقه ای که می خواهیم رنگ شود بایستی به آرامی سنباده کشیده شود تا چسبندگی مورد نیاز فراهم آید. از بهترین نوع ماسک موجود استفاده کنید. من توصیه می کنم که از نوارهای باریک ۳M برای رنگ های تزیینی استفاده کنید. به یاد داشته باشید، هیچگاه از روزنامه برای پوشش استفاده نکنید فقط از کاغذهای کرافت استفاده نمایید. پیش از اسپری، نوارها را بچسبانید سپس از یک کاردک پلاستیکی برای فشردن لبه های نوار استفاده کنید. زمانیکه رنگ خشک شد و دست به آن نچسبید، معمولا ۲-۱ ساعت بعد، نوارها را بکنید. زمانیکه نوارها را می کنید آن را به سمت رنگ تازه زده شده بکشید. نگذارید که نوار برای مدت طولانی باقی بماند.

ممکن است با مشکلاتی مواجه شوید. چکه کردن و شکم دادن رنگ متداولترین آن ها می باشد. این مشکلات معمولا درنتیجه تکنیک های نادرست اسپری کردن رخ می دهد مانند نزدیک کردن بیش از حد تفنگ اسپری به سطح یا رقیق بودن بیش از حد رنگ. زمانیکه با مشکل چکه یا شکم دادن رنگ مواجه شدید بگذارید تا رنگ خشک شود. چنانچه رنگ شما پلی اورتان است خشک شدن آن چند روز طول می کشد. سپس قسمت چکه کرده یا شکم داده را سنباده بکشید و آن قسمت را دوباره اسپری کنید. ظاهر پوست پرتقالی نیز یکی دیگر از مشکلات رایج می باشد. این مشکل نتیجه زمانی است که فشار هوا در تفنگ فشار بسیار زیاد باشد، یا اینکه رنگ خیلی غلیظ باشد و یا از حلّال نامناسبی استفاده شده باشد. بلند شدن رنگ نتیجه سطحی است که به درستی بتونه نشده یا اینکه روی سطح رطوبت وجود داشته است. ناهموار شدن رنگ نهایی نیز مشکل دیگری است که بدلیل اینکه سطح کاملا تمیز نشده بوده اتفاق افتاده است.

مرحله نهایی، مرحله ای است که هیچ کس از آن خوشش نمی آید: تمیز کردن. اگر می خواهید که از تفنگ اسپری خود بخوبی نگهداری کنید بایستی آن را کاملا تمیز کنید. این به معنای جدا کردن قطعات تفنگ و تمیز کردن آن با استفاده از حلّال، رقیق کنند ها یا MEK (متیل اتیل کتان)، می باشد. به یاد داشته باشید که از دستان خود در برابر هرنوع حلّالی مراقبت کنید. پس از تمیزکاری کلی، برخی نقاشان نازل تفنگ اسپری را تا نقاشی بعدی درون حلّال نگه می دارند. شما بایستی وسایل اضافی را دور بریزید.

چرا منتظرید؟ وقت آن است که لوازم نقاشی را بخرید و دست به کار شوید. من معتقدم که با ابزار درست، امکانات ساده و تمرین زیاد شما می توانید هواپیمای خود را به خوبی رنگ بزنید.

 

تاثیر دما و آب و هوا در نقاشی خودرو

آیا نقاشی به آب وهوا بستگی دارد:

آب و هوا بخش مهمی از زندگی ما را شامل می شود و حتی وقتی صحبت از نقاشی می شود مهمتر نیز می گردد. اینکه چه موقع نقاشی کنیم و چه موقع نقاشی نکنیم انتخاب مهمی است چنانچه یک پایان بی نقص مدنظر ما باشد. چندین قانون کلی وجود دارد که می گوید وقتیکه رطوبت نسبی بالای ۸۵ درصد است یا وقتی نقطه تشکیل شبنم کمتر از ۳ درجه با درجه حرارت محیط تفاوت دارد نقاشی نکنیم. اما چه تعداد از ما دقیقا مفهوم این ها را درک می کنند و چنانچه درک کنیم چگونه می توانیم واقعا آن ها را اندازه گیری کنیم؟

این مقاله تلاش دارد با بیانی ساده توضیح دهد که رطوبت و نقطه تشکیل شبنم چیست و چگونه با هم در ارتباطند.

بخار آب چیست؟

اولین سوالی که از خود باید بپرسیم این است که بخار آب چیست. برای پاسخ به این سوال باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که آب به شکل های مختلفی وجود دارد. به عنوان یک توده جامد، آب به شکل مایع، یخ ،و قطره همانند باران، مه و ابر وجود دارد. آب می تواند به شکل بخار نیز وجود داشته باشد که قابل مشاهده نمی باشد.

رطوبت نسبی تنها با شکل بخار آب مرتبط است و نه به هیچ یک از سایر اشکال ترکیبی آب/هوا.

رطوبت نسبی چیست؟

رطوبت نسبی (که به اختصار به آن RH گفته می شود) میزان بخار آب موجود در هوا نسبت به بیشترین میزانی است که در هر دمای خاصی، هوا می تواند آن را در خود نگه دارد.

فرض کنید که هوا تنها نصف بخار آبی که می تواند در خود نگه دارد را دارا می باشد در اینصورت RH برابر ۵۰ درصد می باشد، و چنانچه هوا تنها یک سوم از بیشترین میزان بخار آبی که می تواند در خود نگه دارد را دارا باشد در اینصورت RH برابر ۳۳ درصد خواهد بود. اگر هوا دقیقا به اندازه بیشترین میزان بخار آبی را که می تواند در خود جای دهد را دارا باشد در اینصورت RH آن برابر ۱۰۰ درصد خواهد بود.

RH میزان بخار آب است و به هیچ یک از سایر اشکال آب مانند باران مربوط نمی شود. در یک روز بارانی، RH سطح بخار آب هوای بین قطرات باران را اندازه می گیرد، بنابراین زمانیکه باران می بارد برخلاف آنچه مردم فکر می کنند،  RH 100 درصد نمی شود.

RH را چگونه اندازه می گیریم؟

ابزار الکترونیکی برای این منظور وجود دارند که برحسب دقت و اعتبار متفاوتند.

ابزار استانداردی به نام رطوبت سنج چرخان وجود دارد که یکی از مورد اطمینان ترین ابزار در رطوبت سنجی می باشد، که نیازی به باتری نداشته و تنها حدود ۲۰-۱۵ ثانیه طول می کشد تا رطوبت هوا را بخواند. این ابزار شبیه جغجغه بوده که دو دماسنج دارد، یکی از آن ها دارای حباب بوده و در معرض هوا قرار می گیرد و دیگری با پارچه نازکی پوشانده شده که قبل از استفاده همواره از طریق یک ظرف داخلی حاوی آب، مرطوب نگه داشته می شود. واحد اندازه گیری چرخش درحدود ۲۰-۱۵ ثانیه بوده و دو خوانش از دو دماسنج گرفته می شود.

هر دو دماسنج دو خوانش متفاوتی دارند، دماسنج مرطوب چندین درجه کمتر را نشان می دهد. دماسنج مرطوب خوانش کمتری دارد زیرا وقتی که در حال چرخیدن است مقداری از آب روی پارچه نازک بخار می شود و این باعث خنک شدن دماسنج می گردد. اینکه چه میزان آب بخار می شود بستگی به RH در آن زمان دارد. اگر RH زیاد باشد درنتیجه آب کمتری بخار می شود و اگر RH کم باشد آب بیشتری از پارچه روی دماسنج بخار خواهد شد.

این ابزار یک جدولی دارد که به شما این امکان را می دهد که میزان رطوبت نسبی را با استفاده از خوانش دماسنج خشک و تفاوت بین خوانش دو دماسنج متوجه شویم.

نقطه تشکیل شبنم چیست؟

همه ما تجربه مشاهده تشکیل شبنم را داشته ایم. تشکیل شبنم روی پنجره و رطوبت روی بطری ماء الشعیر دو نمونه از مثال های واضح می باشند.

نقطه تشکیل شبنم دمایی است (در مورد نقاشی معمولا با دمای سطح سروکار داریم) که در آن هوا دیگر قادر به نگه داشتن بخار آب موجود در خود نمی باشد و درصدی از آن شروع به تبدیل شدن به قطره می کند مثل میعان. این پدیده به این دلیل اتفاق می افتد که کاهش دمای هوا، میزان انرژی موجود برای نگه داشتن آب به شکل بخار را کم می کند.

برای مثال چنانچه شروع به خنک کردن بدنه یا عرشه قایق کنید، در بعضی نقاط میعان شروع به شکل گیری روی برخی سطوح می کند و این بدین دلیل است که هوای نزدیک آن سطوح نیز خنک می شود. دقیقا همین اتفاق در خانه برای پنجره ها نیز می افتد زمانیکه در شب هوای بیرون، شیشه را خنک می کند و رطوبت داخل خانه به اندازه کافی زیاد باشد قطرات آب روی سطح داخلی شیشه تشکیل می شود.

برای اینکه قادر به نقاشی روی یک سطح باشیم و بمنظور جلوگیری از تشکیل شبنم، این یک قانون تجربی است که دمای سطحی که می خواهید روی آن نقاشی کنید باید حدود ۳ درجه بیشتر از دمای تشکیل شبنم باشد.

چه چیزی یک سطح را می تواند خنک کند؟

برای خنک کردن یک سطح باید گرما (انرژی) از آن سطح گرفته شود. برای مثال این همان کاریست که یخچال انجام می دهد.

زمانیکه سطحی را با رنگ می پوشانید، رنگ، گرما (انرژی) را جذب کرده و به حلّال انرژی کافی برای تبخیر شدن از رنگ را می دهد. این فرایند تا جایی ادامه می یابد که تمام حلّال تبخیر شود. گرفتن انرژی از اجسام سبب خنک شدن سطح آن ها می شود. شما همان حس را خواهید داشت وقتیکه روی پوست خود بنزین، حلّال یا الکل بریزید همانطور که تبخیر می شود باعث خنک شدن پوست شما می گردد.

همچنین به خاطر داشته باشید که دمای سطوح با دمای محیط متفاوت است و بایستی توسط دماسنج سطوح اندازه گیری شود تا بتوان تصمیم گرفت که آیا دمای سطح به قدر کافی از دمای تشکیل شبنم بالاتر است که بشود شروع به نقاشی کرد یا خیر. برای مثال، وضوحا، آن سمتی از یک بدنه فولادی که در سایه قرار گرفته خنکتر از آن سمتی است که در معرض آفتاب قرار گرفته است. صبح ها، آن سمتی که به طرف آفتاب بوده عموما دمایش از محیط کمتر است درحالیکه عصرها ممکن است دمایش از دمای محیط بالاتر باشد.

ارتباط بین رطوبت نسبی و نقطه تشکیل شبنم چیست؟

جدولی که در پایین آمده محدوده ای از دماهای محیطی از ۵ تا ۳۰ درجه را نشان می دهد. مقابل این خوانش ها، رطوبت های نسبی و نقاط تشکیل شبنم محاسبه شده برای هر دما از محیط آورده شده است. شما می توانید مشاهده کنید که همانطور که رطوبت نسبی کاهش می یابد نقطه تشکیل شبنم نیز کمتر می گردد. این بدین دلیل است که با کاهش RH، دما باید بیشتر کاهش یابد تا روی یک سطح قطرات آب تشکیل گردد.

متوجه خواهید شد که هرجایی که رطوبت نسبی ۱۰۰ درصد باشد دمای محیط و نقطه تشکیل شبنم با هم برابر است. این بدین دلیل است که در این سطح از رطوبت، هوا دارای بیشترین میزان بخار آبی است که می تواند در خود جای دهد و هر کاهش جزئی در دما منجر خواهد شد به نشست ناگهانی رطوبت بر روی سطح.

 °C  دما محیط R/H نقطه شبنم
°C  دما محیط R/H نقطه شبنم
°C  دما محیط R/H نقطه شبنم
۳۰ ۱۰۰ ۳۰
۹۴.۴ ۲۹
۸۹.۱ ۲۸
۸۴.۰۵ ۲۷
۷۹.۲۵ ۲۶
۵۱.۸۴ ۱۹
۲۵ ۱۰۰ ۲۵
۹۴.۲ ۲۴
۸۸.۷ ۲۳
۸۳.۴۸ ۲۲
۷۸.۵ ۲۱
۵۰.۵۲ ۱۴
۲۰ ۱۰۰ ۲۰
۹۳.۹۸ ۱۹
۸۸.۲۹ ۱۸
۸۲.۲۹ ۱۷
۷۷.۷۹ ۱۶
۴۹.۱۵ ۹
۱۵ ۱۰۰ ۱۵
۹۳.۷۵ ۱۴
۸۷.۸۵ ۱۳
۸۲.۲۷ ۱۲
۷۷.۰۱ ۱۱
۵۱.۲۱ ۵
۱۰ ۱۰۰ ۱۰
۹۳.۵ ۹
۸۷.۳۸ ۸
۸۱.۶۱ ۷
۷۶.۱۸ ۶
۵۳.۵۳ ۱
۵ ۱۰۰ ۵
۹۳.۲۴ ۴
۸۶.۸۹ ۳
۸۰.۹۲ ۲
۷۵.۳۲ ۱

 

حال اگر به مربع های زرد رنگ نگاه کنید متوجه خواهید شد که همه آن ها نقطه تشکیل شبنمی حدود ۳ درجه کمتر از دمای محیط دارند و سطح رطوبت نسبی آن ها حدود ۸۱ تا ۸۴ درصد می باشد.

امیدواریم اکنون متوجه این نکته شده باشید که چرا بعنوان یک اصل کلی نباید زمانیکه RH بالاتر از ۸۵ درصد می باشد نقاشی کنید. اگر RH بیشتر از ۸۵ درصد باشد دمای سطح ( که باید ۳ درجه بیشتر از نقطه تشکیل شبنم باشد) برابر یا بیشتر از دمای هوای محیط می گردد. ممکن است که عملی شود ولی عموما احتمال آن بسیار کم است اگر بخواهید بیرون نقاشی کنید.

اکنون می خواهیم یک سناریوی نقاشی را بررسی کنیم. فرض کنید دمای هوا ۲۰ درجه سانتیگراد باشد و RH را ۴۹ درصد اندازه گیری کرده باشیم. دمای بدنه فولادی قایقی که می خواهیم آن را رنگ کنیم ۱۱ درجه سانتیگراد در یک سمت و ۱۷ درجه سانتیگراد در سمت دیگر می باشد. حال سوال این است که آیا می توان آن را رنگ کرد؟

با نگاه به جدول فوق می بینیم که در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی ۴۹ درصد، نقطه تشکیل شبنم به ۹ درجه سانتیگراد می رسد. دمای بدنه فولادی می بایستی حتما حداقل ۳ درجه بالاتر از نقطه تشکیل شبنم باشد یعنی باید حداقل در حدود ۱۲ درجه سانتیگراد باشد. پاسخ این است که ما نباید سمتی که در سایه قرار گرفته را رنگ کنیم اما می توانیم سمتی که در آفتاب قرار گرفته را رنگ بزنیم.

پس چه موقع می توانیم رنگ بزنیم؟

هماطوری که قبلا گفته شد اولین قانون این است که دمای سطحی که می خواهیم روی آن نقاشی کنیم باید ۳ درجه از نقظه تشکیل شبنم بالاتر باشد.

عموما زمانی نقاشی کنید که دما درحال افزایش است تا درگیر نقطه تشکیل شبنم نشوید. تحت برخی شرایط، چنانچه می خواهید از رنگ روغن یا رزین برای الوار استفاده کنید، زمانی این کار را انجام دهید که آن سطح در حال خنک شدن می باشد این کار کمک می کند تا قابلیت نفوذ پذیری رنگ افزایش یابد. اما مراقب شرایط نقطه تشکیل شبنم باشید.

در رطوبت نسبی بالاتر از ۸۵ درصد نقاشی نکنید.

ترجیحا رنگ را، خصوصا پلی اورتان ها را زمانی که سطح رطوبت نسبی برابر یا کمتر از ۷۰ درصد باشد استفاده کنید. یک دلیل اینکار اینست که عوامل پخت ایزوسیانات نسبت به رطوبت در درجات مختلف واکنش نشان می دهند. اگر چنین چیزی برای نقاشی شما در درجات بالا اتفاق بیفتد، پخت نامناسبی نتیجه خواهد شد. در سناریوی بدترین حالت، زرد شدن رنگ های سفید و از دست رفتن زودهنگام براق بودن، اتفاق می افتد.

اگر شما دیوارها یا سقف را برای گردگیری شسته اید، مراقب باشید که رطوبت نسبی داخل از رطوبت نسبی بیرون بیشتر نشده باشد.

برای شروع به نقاشی، از راهنمای دما که روی محصول درج شده استفاده کنید و بدانید که بهترین و راحتترین دما برای شروع کار عموما همان دماهایی هستند که در محدوده پیشنهادی قرار می گیرند مثلا سعی کنید در محدوده پیشنهادی از شرایط متعادل تر استفاده کنید تا شرایط افراطی.